Poniżej przedstawiony został aktualnie obowiązujący wzorzec rasy Polski Owczarek Podhalański wraz z komentarzem.
1. Owczarek Podhalański -Wygląd ogólny
Pies mocnej, zwartej budowy, znamionującej siłę i ruchliwość.
Komentarz: Oceniając budowę anatomiczną należy mieć na uwadze przede wszystkim cechy użytkowe, dla których ta rasa przez wieki była kształtowana. Podhalan to pies okazały, mocny, harmonijnie zbudowany. Jego siła i ciętość pozwalają mu skutecznie chronić stada zwierząt, jak i pilnować obejścia. Obfita, biała, twarda w dotyku szata chroni go przed zmiennością warunków klimatycznych. Rasa ta dobrze adaptuje się zarówno w górach, jak i na nizinach, nad morzem, czy w środowisku miejskim. U owczarków podhalańskich musi być wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy, uwidaczniający różnicę pomiędzy dorodnym (co nie znaczy wielkim) samcem, a delikatniejszą suką. Ogólnie rzecz biorąc owczarek podhalański powinien sprawiać wrażenie psa silnego, a swoim wyglądem budzić respekt.
2. Owczarek Podhalański – Ważne proporcje
Format prostokątny. Tułów psa nieznacznie krótszy w porównaniu z suką.
Komentarz: Stosunek długości tułowia mierzony od stawu barkowego (A) do guza kulszowego (B), do wysokości w kłębie (odległość C-D) powinien wynosić 10 : 9. Suki mogą być nieco dłuższe. Skrócona sylwetka jest najczęściej skutkiem wadliwego, krótkiego zadu. Stosunek długości głowy do wysokości w kłębie powinien wynosić 3,5 : 10. Stosunek szerokości mózgoczaszki do długości głowy wynosi 0,6 : 1. Stosunek długości mózgoczaszki do długości kufy wynosi 1 : 1 lub kufa nieco dłuższa. Stosunek głębokości klatki piersiowej do wysokości w kłębie powinien wynosić 1 : 2 (połowa wysokości w kłębie.)
3. Owczarek Podhalański – Zachowanie / charakter
Komentarz: Rasa obdarzona wybitną inteligencją. Pies czujny, ale nie hałaśliwy, znakomity stróż. Przyjazny ludziom i zwierzętom oddanym mu pod opiekę, dobrotliwy wobec dzieci. Nieufny względem obcych. Spostrzegawczy, zaradny, pojętny, obdarzony dobrą pamięcią. Żywy, energiczny i łatwo przystosowujący się do nowych warunków bytowych. Ma stosunkowo wysoki próg pobudliwości, jednakże gdy zajdzie potrzeba jest nieustraszony. Szkoli się chętnie i szybko, a przy spokojnym i łagodnym prowadzeniu można go ułożyć zarówno jako psa towarzysza, psa ratownika, jak i psa obronnego. W swoim obejściu sprawia wrażenie „dumnego gazdy”, bywa nieco uparty, nie znosi przymusu w formie krzyku, czy kar fizycznych; a skarcony„obraża się”. Postępowanie wobec niego wymaga konsekwencji w działaniu oraz zdecydowania w egzekwowaniu pożądanego zachowania. Nie jest łakomy, ale łasy na wszelkie pochwały i nagrody. Jak każde zwierzę stadne wymaga stałego kontaktu z ludźmi. Jest psem pewnym siebie, samodzielnie pracującym, nie wymagającym sterowania przez człowieka. Sam podejmuje decyzje o swoim działaniu. Brak „ślepego automatyzmu na każdy bodziec” wywodzi się z jego odziedziczonego po przodkach stylu pracy, broniących w dawnych czasach stad przed intruzami. Psy tchórzliwe lub agresywne muszą być dyskwalifikowane.
4. Owczarek Podhalański – Głowa
Proporcjonalnej wielkości, sucha, trzymana średnio wysoko zarówno w ruchu, jak i gdy pies stoi.
Komentarz: Kształt i wyraz głowy stanowią bardzo ważne cechy rasowe. Głowa powinna być mocna, ale nie za ciężka, w harmonii z sylwetką psa. Narysowana jest płynną linią, biegnącą od dużego, czarnego nosa, poprzez prostą linię kufy, dość wyraźnie zaznaczonego (lecz niezbyt wysokiego) stopu, lekko wysklepionej górnej partii mózgoczaszki, bez nadmiernych łuków nadoczodołowych i bez zbyt wyraźnego guza potylicznego. Głowa powinna być noszona dumnie, lecz nie przesadnie wysoko. Stosunek mózgoczaszki do trzewioczaszki wynosi najczęściej 1:1, ale zdarzają się kufy nieco dłuższe i nie jest to w żadnym razie błędem. Głowa jest szlachetna w swym wyrazie, nie toporna. Cechami niepożądanymi są: obfite, wiszące fafle, kufa krótsza od mózgoczaszki (cecha czuwacza), czy klinowata kufa (podobna do kufy kuvasza). Wadami są zarówno zbyt duży stop, wypukła partia mózgoczaszki, jak również zbyt wyraźne łuki nadoczodołowe i kości jarzmowe. Równocześnie głowa nie może być lekka i wąska w partii mózgowej, ani też o krótkiej, szpiczastej kufie.
Mózgoczaszka
z profilu lekko wypukła, bruzda czołowa płytka. Krawędź czołowa wyraźnie zaznaczona, jednak niezbyt silnie załamana.
Komentarz: Mózgoczaszka nie może być zbyt wysklepiona w partii czołowej, ani zaokrąglona. Bruzda czołowa zbyt głęboka jest wysoce niepożądana. Stop wyraźny. Łuki nadoczodołowe i kości jarzmowe nie powinny być zbyt uwydatnione.
Trzewioczaszka
Nozdrza czarne, średniej wielkości, szeroko otwarte.
Kufa mocna, stopniowo zwężająca się. Jej długość lekko przekracza lub jest równa długości czaszki.
Grzbiet nosa szeroki.
Wargi pożądane naprężone i przyległe. Krawędzie warg powinny być ciemne.
Uzębienie: Szczęki mocne. Zęby mocne, osadzone regularnie. Zgryz nożycowy. Zgryz cęgowy dopuszczalny.
Oczy średniej wielkości, wyraziste, osadzone lekko skośnie. Tęczówka ciemnobrązowa. Krawędzie powiek ciemne.
Uszy osadzone na wysokości zewnętrznego kąta oka lub nieco wyżej, średniej długości, raczej grube, trójkątne, dobrze owłosione. Przednia krawędź ucha dotyka głowy. Małżowina ruchliwa.
Komentarz: Trzewioczaszka (kufa) ma być mocna, szeroka i głęboka, tępo zakończona, nigdy nie może być szpiczasta. Patrząc z boku grzbiet nosa prosty (bez garbonosa), a patrząc z góry szeroki. Nozdrza u podhalana, jak zresztą u wszystkich ras białych psów górskich często zmieniają barwę w pewnej porze roku na jaśniejszą, z reguły tzw. „łupkową” (najczęściej nos jaśnieje na zimę i po zimie i dlatego też nazywany bywa „śnieżnym”). To też przy ocenie wskazana jest tolerancja. Wargi owczarka podhalańskiego są grube i mięsiste, ale raczej dobrze przylegające. Luźne wargi są związane z limfatycznym typem budowy, wysoce niepożądanym u tej rasy. Pożądane jest kompletne uzębienie, jednakże brak dwóch przedtrzonowców P1 oraz brak trzonowców M3 nie powinien być w ogóle brany pod uwagę. Inne wrodzone braki uzębienia powodują obniżenie oceny, natomiast wrodzone braki: kła, siekacza, P3, P4 lub trzonowca (poza M3) powodują dyskwalifikację psa. Nie uważa się za dużą wadę startych lub nierównych siekaczy. Wzorzec za prawidłowy uznaje zgryz nożycowy, dopuszczając jedynie występowanie zgryzu cęgowego. Wyraźny zgryz przemienny jest wadą obniżającą ocenę. Przodozgryz i tyłozgryz są wadą dyskwalifikującą. Kształt oczu powinien być owalny. Wzorzec określa kolor oczu jako ciemnobrązowy, ale tęczówka nieco jaśniejsza nie jest dużą wadą. Niemniej oczy bardzo jasne, szczególnie „cytrynowe”, powinny być uznane za wadę poważną. Wyraz oczu powinien być spokojny, łagodny i rozumny. Powieki muszą być nie tylko ciemne, ale i ściśle przylegające. Ektropium i entropium jest poważną wadą, podobnie jak stały wyciek z oczu, powodujący przebarwienie sierści. Kształt i osadzenie uszu, to u owczarka podhalańskiego ważne cechy rasowe. Uszy powinny być osadzone nisko, mają być dość duże, ale ruchliwe. Powinny dobrze przylegać do policzków, nie mogą być zawinięte ani odstające.
5. Owczarek Podhalański – Szyja
Średniej długości, muskularna, bez podgardla, z obfitą kryzą. Górna linia szyi wzniesiona ponad linię grzbietu.
Komentarz: Szyja nie powinna być noszona zbyt wysoko, ale też niezbyt nisko, gdyż zaburza to charakterystyczną, dumną postawę owczarka podhalańskiego. Szyja powinna być muskularna, ale raczej sucha, bez podgardla, co wobec obfitej kryzy musi być stwierdzone dotykiem.
6. Owczarek Podhalański – Tułów
Długi i masywny.
Kłąb wyraźnie zaznaczony, szeroki.
Grzbiet prosty, szeroki, o lędźwiach szerokich dobrze związanych.
Zad lekko spadzisty.
Klatka piersiowa głęboka, żebra skośne, nieco płaskie.
Brzuch nieznacznie podkasany.
Komentarz: Masywny tułów oznacza pojemną, szeroką klatkę piersiową, sięgającą do łokcia, co powinno wyznaczać połowę wysokości psa w kłębie. Stanowi ona wtedy dobre oparcie dla przednich kończyn z dobrze przylegającymi łokciami. Wąska i płytka klatka piersiowa jest wysoce niepożądana. Jednakże zalecenie wzorca nieco płaskich, skośnych żeber sugeruje, że klatka piersiowa nie powinna być również beczkowata. Wyraźnie zaznaczony kłąb, prosty grzbiet i lekko opadający zad tworzą nieznacznie opadająca górną linię. Grzbiet owczarka podhalańskiego powinien być dobrze związany, mocny i stabilny, co najlepiej można ocenić w ruchu psa. Słabo związany, łękowaty grzbiet jest poważną wadą, ponieważ znacznie wpływa na 14 użytkowość psa pasterskiego i jest z pewnością większą wadą niż lekko przebudowany zad. Znacznie przebudowany zad, szczególnie w połączeniu ze stromym kątowaniem tylnych kończyn w większym stopniu utrudnia poruszanie się psa i jest wadą poważną.
7. Owczarek Podhalański – Ogon
Niezbyt wysoko osadzony, noszony poniżej linii grzbietu, w podnieceniu pies unosi go ponad grzbiet, lecz go nie zakręca. Ogon opuszczony w dół sięga stawu skokowego, na końcu może być lekko wygięty.
Komentarz: Wiele owczarków podhalańskich nosi cały czas ogon powyżej linii grzbietu, często zakręcony. Z reguły jest to związane z krótkim, o źle ustawionej obręczy miednicznej zadem. Wtedy wysoko noszony ogon należy traktować jako wadę. Często jednak podekscytowane psy, zwłaszcza samce, prawidłowo zbudowane, zadzierają ogon. W tym przypadku nie należy uważać tego za wadę. Zniekształcenia kręgów ogonowych powodują obniżenie oceny.
8. Owczarek Podhalański – Kończyny przednie
Muskularne, o mocnej, nie za ciężkiej kości. Widziane z przodu proste. Łopatki lekko skośne, przylegające.
Łapy: śródręcze nieznacznie wysunięte ku przodowi.
Palce zwarte w stosunkowo dużą, owalnego kształtu piąstkę, między palcami owłosienie.
Opuszki mocne, twarde ciemno pigmentowane.
Pazury mocne, tępe, pożądane ciemne.
Komentarz: Muskularne, o grubej kości kończyny zapewniają owczarkowi siłę, wytrzymałość i sprawność w ruchu. Nie powinny być zatem zbyt delikatne, ale też nie przesadnie grube. Wady postawy kończyn przednich przedstawione są na rysunkach. Ustawienie i długość łopatek mają zasadnicze znaczenie dla długości wykroku psa. Kąt między łopatką, a kością ramieniową powinien być lekko rozwarty i wynosić mniej więcej 110 o, a kąt pomiędzy kością ramieniową, a kośćmi podramienia ok. 145o. Wówczas pies ma dobry wykrok. Lekko skośne śródręcze amortyzuje wstrząsy, które ujemnie wpływają na układ kostny mocno zbudowanego psa, poruszającego się w trudnym terenie. Śródręcze musi być także bardzo mocne. Miękkie i wykrzywione upośledza sprawność owczarka podhalańskiego, dlatego powinno być traktowane jako poważna wada obniżająca ocenę.
9. Owczarek Podhalański – Kończyny tylne
Widziane z tyłu – pionowe. Nieco odstawione do tyłu, umiarkowanie kątowane.
Stopa: śródstopie ustawione pionowo.
Palce jak u nóg przednich.
Komentarz: Wady ustawienia kończyn tylnych przedstawione są na rysunkach. Kończyny tylne powinny być umiarkowanie, ale dostatecznie kątowane. Wadą są kończyny podstawione. Psy stromo kątowane są niesprawne, ich ruch jest związany, a krok zbyt krótki, co utrudnia prawidłową pracę w kłusie. Ponadto strome kątowanie wiąże się często z dodatkowymi wadami jak przebudowany zad, zbyt wysoko osadzony i noszony ogon. Z drugiej jednak strony kątowanie kończyn tylnych owczarka podhalańskiego nie może być przesadnie głębokie, ponieważ powoduje nietypowy dla rasy, przesadnie rozciągnięty, męczący chód. Kąt pomiędzy kością biodrową, a kością udową powinien wynosić ok.100 o, między kością udową, a kośćmi podudzia ok. 110 o-120 o, pomiędzy podudziem, a stopą ok. 140 o, co zapewnia owczarkowi podhalańskiemu swobodny, wydajny ruch. 20 Zasadniczy wpływ na dynamikę ruchu ma prawidłowe ustawienie stopy. Podsiebne ustawienie kończyn tylnych znacznie upośledza ich sprawność. Krowia oraz beczkowata postawa kończyn tylnych są poważną wadą.
Wilcze pazury, które zdarzają się u szczeniąt owczarków podhalańskich powinny byś usunięte w pierwszych dniach życia, gdyż mogą przeszkadzać w ruchu psa oraz ulegać urazom.
Chody:
Owczarek podhalański porusza się zasadniczo stępem lub kłusem. Kłus powinien być wydajny, ale nie przesadnie wydłużony, a akcja kończyn niska (bez przesadnego podciągania kończyn) i równoległa. Takim kłusem pies może poruszać się wiele godzin bez objawów zmęczenia. Przy większej szybkości – kończyny poruszają się bardziej zbieżnie, lecz nie powinny się krzyżować. W wolnym tempie owczarek podhalański może poruszać się inochodem, jednakże powinien on także zaprezentować umiejętność prawidłowego kłusa. W takiej sytuacji poruszanie się czasem inochodem nie należy traktować jako wady. Zazwyczaj owczarek podhalański sprawia wrażenie nieco powolnego, dopiero w sytuacji pobudzenia staje się szybki, wówczas też porusza się, gdy zajdzie potrzeba, mocnym, trochę ciężkim galopem.
10. Owczarek Podhalański – Szata
Na głowie, kufie, na przedniej stronie nóg przednich i tylnych od stawu skokowego w dół sierść krótka, gęsta. Na szyi, tułowiu sierść długa, gęsta, prosta lub lekko falista, w dotyku twarda, z obfitym podszyciem. Na szyi bogata kryza, na udach obfite, długie owłosienie. Ogon obficie owłosiony, puszysty.
Komentarz: Struktura szaty jest bardzo ważna. Włos okrywowy powinien być w dotyku dość twardy i jakby natłuszczony. Nadaje to sierści połysk i chroni przed wilgocią i zabrudzeniem. Typowe dla owczarków podhalańskich jest to, że ich szata po zabrudzeniu 22 i zmoczeniu, schnąc staje się ponownie biała i czysta. Nie wymaga w zasadzie zabiegów kosmetycznych, w szczególności częstego kąpania, a jedynie szczotkowania, czy czesania. Szata nie powinna być miękka, jedwabista, lokowata, kędzierzawa, zupełnie bez podszerstka, ani podobna do szaty kuvasza, czyli krótka, skręcona, tworząca loczki czy wicherki. Niedopuszczalna jest u tej rasy ingerencja w ich naturalną szatę, jak strzyżenie, modelowanie, talkowanie czy lakierowanie. Należy mieć na uwadze fakt, że są to psy pracujące typu pierwotnego, nie wymagające przesadnej pielęgnacji.
11. Owczarek Podhalański – Umaszczenie
Jednolicie białe. Kremowy nalot niepożądany (kremowe łaty niedopuszczalne).
Komentarz: Umaszczenie zgodnie ze wzorcem powinno być czysto białe. Zdarza się jednak, że u szczeniąt występują żółtawe łaty, które zanikają z wiekiem. Psy pracujące z owcami, przy budzie, na dworze itp., mają często włos zażółcony i wtedy należy sprawdzać barwę włosa tuż przy skórze. Za wysoce niepożądaną należy uznać jedynie barwę kremową na całej długości włosa i jakiekolwiek plamy, czy łaty innego koloru. Skóra powinna być przyległa i elastyczna. Często bywa przyciemniona, szczególnie na kufie i wokół nozdrzy, co świadczy o dobrej pigmentacji i jest niewątpliwie zaletą.
12. Owczarek Podhalański – Wysokość
Wzrost w kłębie psy 65 – 70 cm, suki 60 – 65 cm.
Komentarz: Dopuszcza się przekroczenie wzrostu o nie więcej, niż 2 cm. Niepożądany jest wzrost poniżej dolnej granicy określonej we wzorcu. Podhalan to pies stosunkowo duży, harmonijnie zbudowany, ale nie olbrzymi. Przekroczenie limitu wzrostu w granicach tolerancji nie jest wadą, o ile w całości utrzymane zostaną proporcje. Wzrost musi być skorelowany z ogólna harmonią psa i mocnym kośćcem, a całość zwarta i dobrze związana.
13. Owczarek Podhalański – Wady
Jakiekolwiek odstępstwa od niniejszego standardu stanowią wady, w stopniu proporcjonalnym do wielkości tego odstępstwa.
– Silnie zaznaczona bruzda czołowa.
– Słaba pigmentacja nosa, powiek i warg.
– Jasne oczy (nazywane niedźwiedzimi).
– Entropium.
– Uszy wysoko osadzone, skierowane do tyłu, lub kopiowane.
– Szyja noszona poziomo.
– Zad przebudowany.
– Ogon noszony stale nad linią grzbietu.
– Ostrogi.
– Brak włosów między palcami.
– Brak kryzy, brak piór na kończynach.
14. Owczarek Podhalański – Wady dyskwalifikujące
– Agresywność, bojaźliwość.
– Słabo zaznaczony stop.
– Kufa szpiczasta.
– Znaczne braki zębowe.
– Przodozgryz, tyłozgryz.
– Ektropium.
– Szata kędzierzawa lub jedwabista.
– Brak podszerstka.
– Łaciatość (kolorowe pasemka).
– Usposobienie nerwowe.
Psy o fizycznych anomaliach lub wykazujące anormalne zaburzenia zachowania powinny być dyskwalifikowane.
Komentarz: Wzorzec dość szczegółowo określa wady i ich gradacje. Należy jednak dodać, że z biegiem lat, przypuszczalnie na skutek lepszego żywienia, czy warunków bytowych (a nie zmiany typu rasowego), owczarki podhalańskie często bywają większe i nieco dłuższe, a u samców wyraźnie powiększył się obwód śródręcza. Jednak zwiększenie wzrostu nie zawsze idzie w parze z masywniejszym kośćcem. Często przy zwiększeniu się wzrostu psów, głowy stają się mniejsze i węższe w stosunku do całości. Występują też wąskie, mało pojemne klatki piersiowe z bardzo słabym przedpiersiem. Jest to wybitnie niekorzystne dla zachowania pożądanego typu rasy. Przy ocenie poszczególnych psów, dla stosownego doboru hodowlanego należy mieć na względzie przede wszystkim cechy użytkowe rasy.
N.B. Psy muszą mieć dwa normalnie wykształcone jądra całkowicie opuszczone do moszny.
link do całego wzorca wraz z komentarzem: ZKwP
Sprawdź Nasze Psy 😉